Emoties laten zich onderverdelen in verschillende niveaus. Meestal wordt een emotie op één niveau ervaren: boosheid bijvoorbeeld. Maar waaróm is die boosheid er? Ben je bang misschien? Dan is angst dus een dieper liggende emotie. Waar is die angst door ontstaan?
Verdriet is ook een mooi voorbeeld. Er zijn mensen die huilen om de kleinste dingen, maar kunnen slecht hun boosheid uiten.
Stel dat een relatie tussen twee partners is bekoeld. De vrouw is boos omdat de man op een feest heeft staan flirten met een andere vrouw. Waar komt die boosheid vandaan? Is het jaloezie, is het teleurstelling (heeft de man haar vaker genegeerd?), is het spijt (was ik maar nooit aan deze relatie begonnen…), of is het iets anders?
Oefening 16 – relatieoefening
Een lastige, maar effectieve oefening is om tegenover elkaar te gaan zitten en in de ogen aan te kijken. Zet een kookwekker op 5 minuten. Blijf kijken, ook als je schaamte, gêne, boosheid of verdriet voelt. Spreek niet, maar laat wel je gevoelens spreken. Kijk net zolang tot de tijd voorbij is. Stop niet eerder, praat niet eerder. Voel wat er in jullie loskomt.
Zet dat vervolgens direct op papier en praat er samen over. Het liefst direct, anders een dag later. Maar stel het niet uit. Ga het gesprek zo snel mogelijk aan.
Oefening 17 – relatieoefening
Als je bovenstaande oefening te confronterend vindt, kan je ook de volgende oefening volgen. Je gaat dan opnieuw tegenover elkaar zitten. Zet opnieuw de wekker op 5 minuten. Maar nu zeg je hardop wat je voelt. De ander mag niet interrumperen. Je zegt bijvoorbeeld: ‘Ik ben boos op je omdat…’ Noem alles wat in je opkomt, tot je echt niets meer weet. Herhaal eventueel wat je al eerder gezegd hebt. Daarna kan je verdiepen door te zeggen ‘je doet me pijn omdat…’ en opnieuw zeg je alles wat in je opkomt. Pijn is een verdiepte emotie. Het komt immers voort uit boosheid. Eventueel kan je nog een derde, vierde of vijfde serie doen met nog een verdieper: ‘ik ben bang dat…’, ‘ik heb spijt van…’
Het mooie van deze oefening is, is dat je volledig kunt uitpraten. Er is geen mogelijkheid tot ‘ja maar…’ – antwoorden. Uiteraard mag de andere partij ook de serie doen.
Gaat het om een liefdesrelatie dan kan je na de twee series eindigen met ‘ik hou van je omdat…’
Natuurlijk is dit ook geen gemakkelijke oefening. Maar zoals gezegd: het is ook niet makkelijk. De praktijk leert echter dat deze oefening het minst confronterend is. Omdat je uit kan spreken.
En: het lucht op!